Logopedie bij COPD helpt bij onderzoek, behandeling, begeleiding en adviezen bij problemen bij eten en drinken. De logopedist kan helpen bij het verminderen van en omgaan met chronisch hoesten en reflux dat bij COPD kan voorkomen. Bij gevorderde COPD krijgen steeds meer COPD-patiënten slikproblemen waarmee de logopedist kan helpen.
Wat is COPD?
COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) wordt gebruikt voor een aantal chronische aandoeningen van de luchtwegen, zoals longemfyseem en bronchitis. Bij COPD raken vooral de kleine vertakkingen door een voortdurende ontsteking van de luchtwegen blijvend beschadigd.
Roken of meeroken is de meest voorkomende oorzaak van COPD. Andere oorzaken van COPD kunnen zijn luchtvervuiling, schadelijke stoffen, erfelijke ziekten of astma, longontsteking en andere longziekten. COPD komt meestal na het 40e levensjaar voor.
De luchtwegen van COPD-patiënten reageren sterk op prikkels van buiten zoals huisstof, tabaksrook en temperatuurverschillen. Het ademen lijkt dan niet meer vanzelf te gaan. COPD veroorzaakt moeilijkheden bij het ademhalen doordat de luchtwegen of de vertakkingen van de luchtwegen vernauwd raken waardoor vooral de uitademing belemmerd wordt. Er ontstaat door benauwdheid kortademigheid. COPD patiënten hebben het gevoel te weinig lucht te krijgen, waardoor spanning en nervositeit optreden en er veel gehoest wordt. Infecties van de longen en luchtwegen en inspanning verergeren de klachten.
De ene patiënt heeft altijd last van de ademproblemen, de ander meer met perioden of in speciale situaties. Daarnaast komen ook overmatige slijmproductie en chronische hoest voor bij COPD-patiënten afhankelijk van de soort en mate van COPD.
Ademhalen is op de eerste plaats een levensvoorwaarde maar ook voor het spreken is adem onmisbaar. COPD-patiënten kunnen dan ook problemen krijgen met praten.
Door het ademtekort kunnen maar weinig woorden na elkaar gezegd worden. Er wordt vaak en duidelijk hoorbaar ingeademd en soms ook op onlogische momenten moet de patiënt ademhalen tijdens het praten. Het spreken is hierdoor moeilijker te verstaan. Door de manier van ademhalen worden de stembanden overbelast en kan heesheid het gevolg zijn. Langer spreken is vermoeiend.
Vooral COPD-patiënten met een spreekberoep kunnen veel last hebben van hun stem. Logopedie bij COPD kan helpen de gevolgen van COPD te beperken door behandeling, begeleiding en adviezen te geven bij problemen bij spreken, ademhalen, eten en drinken.
Logopedie bij COPD
Logopedie bij COPD-patiënten zal er vooral op gericht zijn op het omgaan met de eigen optimale longinhoud. De patiënt leert de ademverdeling hierop aan te passen in diverse situaties. De logopedist leert de COPD-patiënt een ontspannen gebruik van adem-/ stemkoppeling. Inzicht in het eigen adempatroon leert de patiënt wat hij moet doen bij dreigende of plotselinge benauwdheid. Hierdoor zal de aanval niet onnodig verlengd worden en zal er geen paniek ontstaan.
Door de spanning en de kortademigheid is de COPD-patiënt vaak in een minder gunstig adempatroon terecht gekomen. Ontspannings- en houdingsoefeningen zijn daarom belangrijk. Hierbij is het wel van belang dat de logopedist samenwerkt met de kinesist en longarts voor een optimale behandeling.
Het vergroten van de spierkracht van de ademhalingsspieren kan ook door logopedist meegenomen worden in de behandeling, waardoor de COPD-patiënt meer hoestkracht heeft en met minder moeite kan spreken. Stemoefeningen en ademoefeningen zorgen er ten slotte voor dat het spreken minder moeite kost.
Echter, de logopedist kan dit met behulp van logopedische therapie rondom stemgeving en articulatie nog verder laten toenemen. Verder kan de logopedist communicatieadviezen geven aan de patiënt en zijn omgeving om de communicatie te optimaliseren. Bij vergevorderde COPD kan door de logopedist ondersteunende communicatie ingezet worden.
De logopedist kan helpen bij het verminderen van en omgaan met chronisch hoesten en reflux. Bij gevorderde COPD krijgen steeds meer COPD-patiënten slikproblemen. Logopedie bij COPD kan dan onderzoek, behandeling, begeleiding en adviezen bieden bij problemen bij eten en drinken.